Velayet, anne babanın çocukları üzerindeki yönetim ve temsil yetkisidir. Bu yetki, evlilik birliği devam ettiği süre boyunca eşler tarafından birlikte kullanılır.

Evlilik birliği içerisinde anne ve baba, velayete dair hakları birlikte ve eşit olarak kullanmaktadır. Boşanma kararı sonrasında Türk Medeni Kanunu velayetin, anne veya babadan yalnızca birisine verilmesini düzenlemiştir.

Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden dolayı boşanma sonrasında ortak velayet kararı verilmesi mümkün hale gelmiştir.

Boşanma sonrasında verilecek ortak velayet kararı ile anne ve baba, tıpkı evlilik birliği içerisinde olduğu gibi reşit olmayan çocuklarının bakımı, korunması, eğitimi, öğretimi, denetimi ve temsili başta olmak üzere her konuda eşit söz hakkına sahip olacaktır. Böylelikle boşanma sonrasında düzenlenen ortak velayette, ne annenin ne de babanın birbirlerine hiçbir üstünlükleri bulunmamaktadır.

Türk Medeni Kanunu’ nda velayetin ortak kullanılması sadece evlilik birliği içinde mümkündür. Boşanma halinde velayetin anne ya da babaya verilmesi asıldır. Ancak, uluslararası sözleşmelere göre Anayasa’ nın 90.maddesi delaletiyle boşanma halinde  ortak velayet mümkündür. Ancak ortak velayetin hüküm altına alınabilmesi için anne ve babanın her konuda anlaşmaları gerekmektedir.

Burada bilinmesi gereken şudur: ‘Ortak velayet’düzenlemesinde de aynı velayetin anne-babadan sadece birisine verilmesi halinde olduğu gibi yine çocuğun mutad oturma yeri, diğer ebeveynle kişisel ilişki kurma zamanları, çocuğun giderlerine katılma şekilleri, nafaka konularında Tam Bir Anlaşma içinde olmaları gerekir. Bunlardan herhangi birinde anlaşamamaları halinde ortak velayete ya da velayetin ortak kullanılmasına karar verilmesi mümkün değildir.

Ortak velayet konusunda kanunlarımızda düzenleme bulunmadığından velayet şartları için kesin sınırlar çizilmemiştir.

Ortak velayet kararı verebilmek için hem annenin hem babanın ortak velayeti istemesi gerekir. Ortak velayet kararı çocuğun üstün yararı ile örtüşmelidir. Taraflar her konuda anlaşmış olsa dahi çocuğun üstün menfaati ile örtüşmezse ortak velayet kararı verilmeyebilir.

BOŞANMIŞ ve velayeti ortak kullanan çiftler çocuklarının eğitimi, sağlık gibi konularda karşı karşıya gelebiliyor. Çocuğun ameliyat edilmesi konusunda taraflardan biri “evet” derken diğeri “hayır” diyebilir.

Ortak velayet altındaki çocuğun ameliyatı konusunda hâkimin müdahalesini istenir. Doktor raporu alınıp aile hâkiminden tedbir kararı çıkarılır. Aile hâkimi çocuğun ameliyatı ile ilgili kararı verirken,gerektiğinde kendiliğinden ve “acele” olarak konunun uzmanı hekimlerden veya sağlık kurullarından görüş alıp, çocuğun üstün yararını da gözeterek hızlı bir şekilde gerekli tedbirleri alır. Çocuk mahkemenin tedbir kararıyla “ameliyat” edilir ya da “ameliyat edilmemesi” şeklinde tedbir kararı verilebilir.

Yaşanılan bu süreçten dolayı eski eşe karşı velayeti tek başına kullanmak için dava açılabilir. Yaşanılan bu durum delil olarak gösterilir.